Deniz Memelileri Araştırma Derneği (DMAD) araştırma grubu, Akdeniz’deki tüm yunus türlerinin tehlikede veya savunmasız olduğuna dikkat çekti.
Türkiye denizlerinde balina ve yunuslar üzerine araştırma yapan DMAD grupları çok sayıda yunus görüntüsü elde etti. Dernek kurucusu Aylin Akkaya ile araştırma ekibi Ufuk Çağlar, Leyla İrapilova, Atakan Dalkılıç, Bedirhan Bartu Tekin, Ceyda Özdemir, Efecan Stipliler, Zeynep Dilan Seyhan ve Evsane Güllüdere’nin katıldığı çalışmalarda yunus sürüleri de drone ile fotoğraflandı. .
AFALINA VE ÇİZGİLİ yunuslar
DMAD araştırma ekibinden Efecan Stilliler, Türkiye denizlerinde bayağı yunus, yabani yunus, çizgili ve gri yunus ve yakın akrabası mutur olmak üzere dört yunus türü bulunduğunu kaydetti. Akdeniz’de yaptıkları araştırma gezilerinde sık sık yabani yunus ve çizgili yunusla karşılaştıklarını belirten Stilliler, yunus ve boz yunusun nadiren görüldüğünü söyledi. Stilliler, Akdeniz popülasyonlarında bu türlerin tehdit altındaki kategorilerde yer aldığını vurguladı.
TÜRLER ÜZERİNDEN TEHLİKE
İştipliler türlere göre şu bilgileri verdi
Kuzgun, küresel ölçekte ‘en az endişe verici’ düzeyde, Akdeniz’de tehlike altında olarak sınıflandırılır. Küresel düzeyde, ‘en az endişe verici’ vahşi ve çizgili yunus Akdeniz’de ‘hassas’ ve gri yunus için yetersiz veri. Ancak Karadeniz, Akdeniz ve Bitişik Atlantik Bölgesi’ndeki Deniz Memelilerini Koruma Anlaşmasına (ACCOBAMS) baktığımızda, Akdeniz popülasyonlarının tehlike altında olarak sınıflandırıldığını görüyoruz. Yunusların yakın akrabası olan muturlar, dünya çapında ‘en az endişe verici’ seviyede olmasına rağmen, ülkemizdeki popülasyonları tehlike altında olarak sınıflandırılmaktadır.
EN BÜYÜK TEHDİT SES KİRLİLİĞİ
Yunusların sesi balinalarda olduğu gibi bağlantı için kullandıkları için su altı ses kirliliğinin değerli bir tehdit olarak görüldüğünü belirten Stilliler, insan etkileşimlerinden kaynaklanan diğer gerilim unsurlarının da kendileri için değerli tehdit olarak görüldüğünü söyledi. Bunları şöyle özetleyebiliriz; deniz kirliliği (plastik ve kimyasal), habitat kaybı, avlanma kaynaklarının azalması, deniz trafiğinden kaynaklanan yaralanmalar.
TEKNECİLERE HIZ VE KİRLİLİK ÇAĞRISI
Türkiye’de balina ve yunuslarla ilgili veri eksikliği olduğunu belirten Stilliler, “Sularımızda canlıların varlığından habersiz birçok insan var. DMAD ekibi olarak veri açığını kapatmak ve bu canlıları yakından tanımak için düzenlediğimiz keşif seferlerinin yanı sıra kamuoyu farkındalığını artırmaya ve sularımızdaki yunusların farkındalığını vurgulamaya çalışıyoruz. Denizlerimizi korumak ve deniz memelilerine daha huzurlu bir deniz bırakmak için her zaman birlikte çalışabiliriz. Yunuslar ve balinalar sese karşı son derece hassastır. Bu nedenle deniz taşıtı, tekne vb. kullanıyorsanız yüzünüze dikkat etmelisiniz. Kirliliği önleyebilir ve tüketimi azaltabilirsiniz” dedi.
